Jak dane biometryczne są chronione przez RODO?

Jak dane biometryczne są chronione przez RODO?

Definicja i charakterystyka danych biometrycznych

Dane biometryczne według RODO to dane osobowe uzyskane w wyniku specjalnego przetwarzania technicznego. Odnoszą się do cech fizycznych, fizjologicznych lub behawioralnych osoby, które pozwalają na jednoznaczną identyfikację tej osoby, takich jak wizerunek twarzy, odciski palców czy skan tęczówki oka [1][2][3]. Art. 4 pkt 14 RODO precyzuje, że są one rezultatem technik pozwalających na potwierdzenie tożsamości [5].

Charakterystyczną cechą danych biometrycznych jest ich niezmienność w czasie, co sprawia, że narażenie tych danych na naruszenia ma poważne, trudne do odwrócenia skutki [4][6].

Bardziej rygorystyczna ochrona danych biometrycznych w RODO

RODO klasyfikuje dane biometryczne jako szczególną kategorię danych osobowych, dzięki czemu podlegają one bardziej rygorystycznym zasadom ochrony [1][3]. Przetwarzanie takich danych jest dozwolone wyłącznie wtedy, gdy spełniony jest konkretny warunek – przykładowo: konieczność przetwarzania wynika z prawa pracy, ochrony zdrowia lub bezpieczeństwa publicznego albo osoba wyraziła wyraźną zgodę [1][2][4]. Artykuł 9 ust. 1 i 2 RODO wprowadza w tym zakresie bezwzględny zakaz przetwarzania tych danych bez odpowiedniej podstawy prawnej [2][4][7].

Często państwa członkowskie UE mają możliwość zaostrzenia krajowych regulacji i nałożenia dodatkowych ograniczeń, poszerzając zakres ochrony ponad wytyczne unijne [3].

Podstawy legalności i zasady przetwarzania danych biometrycznych

Aby przetworzyć dane biometryczne, administrator musi wskazać wyraźną podstawę prawną, zawartą w art. 9 RODO [2][4][7]. Najważniejsze legalne podstawy to m.in. wyraźna zgoda osoby, której dane dotyczą, obowiązek wynikający z przepisów prawa, cele związane z ochroną osób, zdrowia lub bezpieczeństwastwa publicznego [2][4][7].

RODO wymaga, aby przetwarzanie danych biometrycznych zachowywało zasadę minimalizacji i proporcjonalności, co oznacza, że należy je stosować wyłącznie wtedy, gdy nie istnieje mniej inwazyjna metoda osiągnięcia celu [1].

Ważne jest także respektowanie praw osób, których dane dotyczą – takich jak prawo do informacji, ograniczeń co do zgody i prawo do usunięcia danych [7].

Procesy, technologie i ochrona danych biometrycznych

Specjalistyczne procesy przetwarzania obejmują stosowanie technik takich jak skanowanie odcisków palców, weryfikacja wzoru twarzy lub tęczówki oka [4][6]. Jednak każdorazowe użycie danych biometrycznych wymaga dokładnej analizy zasadności ich zbierania i przetwarzania. Przetwarzanie musi być także wspierane przez skuteczne technologie bezpieczeństwa, takie jak szyfrowanie i kontrola dostępu [1][6].

Na ochronę składają się również takie komponenty jak systemy prawne i informatyczne, odpowiedzialne za zapewnienie bezpieczeństwa tych danych. Konieczna jest również regularna ocena ryzyka, szczególnie ze względu na stały rozwój technologii biometrycznych i wzrost liczby incydentów naruszeń danych [6].

Niezmienność tych danych sprawia, że ich naruszenie może wiązać się z poważnymi konsekwencjami oraz wykluczyć możliwość prostego „anulowania” czy zmiany, tak jak w przypadku tradycyjnych haseł [4][6].

Specjalne uwarunkowania i powiązania z prawami osób

Przetwarzanie danych biometrycznych pozostaje zawsze ściśle powiązane z prawami osób, których dane dotyczą, zwłaszcza z prawem do informacji, prawem sprzeciwu, ograniczenia przetwarzania oraz prawem do bycia zapomnianym według RODO [7].

Wprowadzane są także dodatkowe procedury zgodności z przepisami, w tym segmentacja procesu weryfikacji tożsamości, rozdzielenie dostępu czy wdrożenie procedur reagowania na incydenty. Każdy administrator musi stale analizować ryzyko i dostosowywać środki ochrony zarówno do przepisów unijnych, jak i lokalnych [3][6].

Znaczenie i rozwój ochrony danych biometrycznych

Technologie biometryczne dynamicznie się rozwijają, a dane biometryczne stają się jedną z najszybciej rosnących kategorii danych w sektorze identyfikacji [6]. Równolegle rośnie znaczenie skutecznej ochrony tych danych, ponieważ wzrost ich wykorzystania powoduje większe ryzyko naruszeń prywatności i wycieku danych.

Podsumowując, RODO traktuje dane biometryczne jako wrażliwe i wymagające rozbudowanych środków ochrony. Odpowiednie przetwarzanie i zabezpieczenie tych danych to nie tylko wymóg prawny, ale także podstawa zaufania klientów do usługodawców stosujących technologie biometryczne [2][4][6].

Źródła:

• [1] https://www.autoid.pl/aktualnosci/962,czym-sa-dane-biometryczne
• [2] https://lexsecure.pl/platnosci-biometryczne-a-ochrona-danych-osobowych-rodo
• [3] https://gdpr.pl/artykuly/dane-biometryczne
• [4] https://uodo.gov.pl/pl/file/3522
• [5] https://poradnikprzedsiebiorcy.pl/-dane-biometryczne-i-ich-przetwarzanie-wg-rodo
• [6] https://odo24.pl/blog-post.biometria-w-miejscu-pracy-kiedy-i-jak-pracodawca-moze-ja-stosowac-zgodnie-z-prawem
• [7] https://www.poradyodo.pl/dane-wrazliwe/wszystko-o-podstawach-przetwarzania-danych-biometrycznych-8460.html