Wstęp – czy można sprzedać nadwyżkę energii z domowej instalacji?

Sprzedaż nadwyżki energii elektrycznej z domowej instalacji fotowoltaicznej nie tylko jest możliwa, ale od 2024 roku to właśnie na niej opiera się system rozliczeń prosumenckich w Polsce. Dzięki temu właściciele paneli mogą nie tylko pokrywać własne zużycie energii, lecz również sprzedawać jej nadwyżki do sieci. Jednak sposób rozliczeń, ceny oraz opłaty uległy znacznym zmianom, co wpływa na opłacalność całej inwestycji.

Artykuł przedstawia szczegółowo, jak działa system sprzedaży energii z instalacji domowej, jakie ceny obowiązują, jakie są zasady rozliczeń, a także jakie obowiązki i korzyści wiążą się z rolą prosumenta.

Kim jest prosument i jak działa system net-billing?

Prosument to osoba lub podmiot posiadający instalację odnawialnych źródeł energii – najczęściej panele fotowoltaiczne – która produkuje energię na własne potrzeby i ma możliwość sprzedawania jej nadwyżek do sieci energetycznej.

Obecnie obowiązujący system rozliczeń prosumenckich to net-billing. Oznacza to, że prosument sprzedaje nadwyżki energii elektrycznej po rynkowej cenie hurtowej obowiązującej w danej godzinie. Wcześniejszy system opustów – polegający na rozliczaniu energii w formie pełnych lub zbliżonych do pełnych zwrotów za energię wprowadzaną do sieci – został zastąpiony przez bardziej precyzyjne, godzinowe rozliczenia.

  Jak znaleźć nabywców na ręcznie robione rzeczy?

Net-billing umożliwia sprzedaż energii po cenach, które dynamicznie zmieniają się wraz z godziną i sezonem, co dla prosumentów oznacza rzeczywiste dopasowanie wpływów do aktualnej sytuacji na rynku energii.

Jak przebiega proces sprzedaży nadwyżki energii?

Proces sprzedaży nadwyżek opiera się na dokładnym pomiarze ilości energii, którą prosument wprowadził do sieci w danej godzinie. Następnie energia ta wyceniana jest po cenie rynkowej hurtowej obowiązującej w tym czasie. Ważne jest, że rozliczenia są godzinowe, co wymaga precyzyjnego monitoringu i rejestracji produkcji.

W momencie sprzedaży środki trafiają na specjalny rachunek zwany depozytem prosumenckim. Depozyt ten jest powiększany o wskaźnik rekompensujący różnicę między ceną sprzedaży a ceną zakupu energii, który obecnie wynosi około 1,23. Pozwala to częściowo zrównoważyć różnice w cenach energii ze sprzedaży i zakupu, co jest szczególnie ważne przy zmienności cen na rynku.

W każdej chwili prosument może wykorzystać środki z depozytu do zakupów energii elektrycznej z sieci, ponosząc koszty po cenach rynkowych.

Elastyczne rozliczenia: godziny vs. miesiące

Od lipca 2025 roku zostanie wprowadzona możliwość wyboru między rozliczeniem godzinowym a miesięcznym. Dzięki temu prosumenci będą mogli dostosować formę rozliczeń do swojego stylu życia, wzorców zużycia energii oraz dynamiki produkcji energii z instalacji.

Rozliczenie godzinowe wymaga precyzyjnego pomiaru i monitoringu godzin produkcji oraz sprzedaży, co może przekładać się na bardziej korzystne stawki w godzinach o wyższych cenach rynkowych. Z kolei rozliczenie miesięczne daje większą stabilność i prostotę w rozliczeniach, ale może być mniej opłacalne przy dużych zmianach cen w ciągu dnia.

  Jak opodatkować swoją działalność rękodzielniczą?

Elastyczność wyboru umożliwi więc lepsze dopasowanie systemu do indywidualnych możliwości i potrzeb prosumentów.

Zmienne ceny energii i ich wpływ na sprzedaż nadwyżki

Ceny energii na rynku hurtowym są zmienne i zależą od pory dnia oraz sezonu. W godzinach dużej produkcji z paneli fotowoltaicznych, szczególnie w słoneczne dni, ceny energii mogą być niższe. Natomiast wieczory, godziny wieczorne lub okresy zimowe charakteryzują się zwykle wyższymi cenami ze względu na większe zapotrzebowanie na hurtowym rynku energii.

Warto tutaj zauważyć, że średnia cena odkupu energii od prosumentów w 2025 roku wahała się między około 220,56 zł/MWh (we wrześniu 2024) a nawet do 480,01 zł/MWh (w styczniu 2025). W kwietniu 2025 roku cena ta wynosiła około 330,47 zł/MWh.

Tak duża zmienność cen podkreśla znaczenie godzinowego rozliczenia energii – pozwala ono sprzedać nadwyżkę wtedy, gdy cena jest najwyższa, maksymalizując zyski. Jednocześnie zmienne ceny energii podkreślają konieczność świadomego zarządzania produkcją i zużyciem energii, aby zoptymalizować swoje przychody.

Opłaty i obowiązki prosumenta w systemie sprzedaży

Warto pamiętać, że sprzedaż nadwyżek energii wiąże się także z dodatkowymi kosztami. Prosument ponosi opłaty za korzystanie z sieci przesyłowej, dzięki której możliwy jest transfer energii do systemu, a potem jej ponowny zakup. Koszty te mają wpływ na ostateczną opłacalność całej inwestycji i powinny być uwzględniane podczas planowania i analizy efektywności instalacji fotowoltaicznej.

Podsumowując, prosument ma obowiązek pokrywania kosztów związanych z utrzymaniem i przesyłem energii w sieci, co sprawia, że kalkulacja przychodów z nadwyżek musi uwzględniać również te dodatkowe wydatki.

  Czym zajmuje się Dun & Bradstreet i dlaczego firmy korzystają z ich usług?

Podsumowanie – czy sprzedaż nadwyżki energii się opłaca?

Aktualny system net-billing umożliwia legalną sprzedaż nadwyżek energii wyprodukowanej przez domową instalację fotowoltaiczną po cenach rynkowych obowiązujących w danym czasie. Zmienne ceny energii, a także dodatkowe opłaty sieciowe, wpływają na rentowność takiego rozwiązania.

Wprowadzenie elastycznych form rozliczeń między godzinowym a miesięcznym od 2025 roku pozwala na bardziej indywidualne podejście do sprzedaży. Rola depozytu prosumenckiego umożliwia korzystanie z uzyskanych środków w sposób dostosowany do realnego zużycia.

Zatem sprzedaż nadwyżki energii elektrycznej z domowej instalacji nie tylko jest możliwa, ale przy odpowiedniej świadomości cen, rozliczeń oraz kosztów sieciowych stanowi ważny element efektywnego zarządzania energią i może podnosić opłacalność inwestycji w odnawialne źródła energii.